Kitaplar

Bu çalışmada, Demirbank'ın tarihi ile Türkiye'de ekonominin gelişimi arasında paralel bir süreç gözlenmiş, bu nedenle ekonomi, iktisat politikaları ve bankacılık sektöründeki gelişmelerle Demirbank'ın doğuşu ve gelişimi iç içe incelenmiştir. Bankanın içinde bulunduğu iktisadi ve sosyal ortam, iktisat politikaları, bankacılık alanındaki yasal ve teknolojik gelişmeler ile piyasa koşullarındaki değişiklikler bankanın işlevlerini, faaliyet alanını ve kullandığı araçları belirlemiştir. Bu doğrultuda, makro düzeydeki değişikliklerin bir işletme olarak Demirbank üzerinde ne gibi etkiler meydana getirdiği izlenmiş, bankanın bu değişikliklere nasıl uyum gösterdiği araştırılmıştır.

Kitap dört bölümden oluşuyor:"Kalkınma Ütopyasının Askerleri", "Atölyelerden Holdinglere Sanayiciler", "Çarkların Emek Cephesi: İşçiler", "İşçi ve İşveren Örgütlenmesi" 75 Yılda Çarkları Döndürenler;portrelerle, anılarla, röportajlarla, araştırma yazılarıyla, çarkların hangi yanında, hangi cephede dururlarsa dursunlar, sanayileşme romanında tuzu ve rolü olanlar konusunda bir izlenim vermeye çalışıyor. Kısaca, Türkiye'de sanayi kesiminin 75 yıllık macerasının bir "aile albümü."

Osmanlı İmparatorluğu tarihinden üç yüz yıllık bir dönemin kesitini veren bu kitap, modern dönem başlarında imparatorluğun sınırında bir taşra kenti olan Musul örneğinden yola çıkarak, merkez ve taşra toplumu arasındaki ilişkilere yeni bir yorum getiriyor. Çalışmalarını Osmanlı ve Irak arşiv belgelerine ve edebi kaynaklarına dayandıran yazar, 16. yüzyıldan sonra Osmanlı İmparatorluğu'nun toptan gerileme devrine girdiği ve merkez devletin gücünü yitirmeye başladığı gibi genel kabul görmüş görüşleri sorguluyor. Bu görüşlern tersine, söz konusu dönem boyunca merkezi devlet ile taşralı toplumsal gruplar arasındaki ilişkilerin zayıflamak bir yana güçlendiğini sergiliyor. Örneğin, yönetimde denetim elden kaçıyormuş görüntüsüne karşın, gelişip yaygınlaşan iltizam yöntemi ve ayrıcalıklar dağıtma aracılığıyla, taşralı tüccar, asker ve bürokrat ailelerden gelen eşraf, Osmanlı devlet yapısına daha fazla bağlandı ve "Osmanlılaştı". Ayrıca, devlet ve toplum arasındaki uygulamaya yeni bir tanım getirerek bir Osmanlı taşra siyaset kültürü oluşturdu. Bu karşılaştırmalı ve çok geniş kapsamlı kitap, Ortadoğu ve Osmanlı tarihçileri yanında siyaset bilimcilerin ve erken modern dönemde devletin oluşum sürecine eğilenlerin ilgisini çekecektir.

Osmanlı Bankası Arşiv ve Araştırma Merkezi, Avrupa Bankacılık ve Finans Tarihi Birliği ve Tarih Vakfı işbirliği ile düzenlenen Bankacılık ve Finans Tarihi Araştırma Yarışması 2000'de yüksek lisans tezi kategorisinde birincilik ödülü.