Tarih Vakfı Perşembe Konuşmaları 2018 bahar dönemini siyasi düşünceler üzerine sohbetlere ayırdık. Dönemin ilk buluşmasında Ertan Kardeş’i dinledik.
Bu sunumda, Carl Schmitt’in başta Partizan Teorisi kitabında olmak üzere, farklı adlarla 30’lu yıllardan itibaren kullanmaya başladığı “Dünya İç Savaşı” terimini ele alınmıştır. Çağdaş politik felsefe ve hukuk felsefesi açısından 21. yüzyılda savaş fenomeninin dönüşmesiyle beliren sorunları güncel bağlamlarında değerlendirilmiştir. Carl Schmitt’in şiddet-politika arasındaki ilgiyi olağandışı haller üzerinden ele alan teorik perspektifinden faydalanılmıştır.
Uluslararası kaotik düzende, yürürlükte olan normun üstünlüğü fikrini savunan düşünürlerin aksine Schmitt hattı, ihlal olarak saptanan olağandışı hali düşünememenin teorik sorunlarına işaret etmektedir. Savaş, fenomen olarak dönüşmektedir; bu haliyle hukukun konusu olan savaş da hukuk tarafından daha fazla tanımlanamaz hale gelmektedir. Bir ihlal olarak ele alınan yeni figürler karşısında liberal felsefe çoğu kez şiddeti normatif süreçleri açısından kavrayamamaktadır. Schmitt’in saptaması ise devletin sönümlendiği çağda savaşların başlatıcısının ve bitiricisinin devletler olamayacağı yönündedir. C. Schmitt, artık savaşın devlet jargonunda ve uluslararası hukukun norm ve ihlal tanımlamaları etrafında düşünülemeyeceğini göstermektedir. Bu doğrultuda, mevcut sunum savaşın dönüşümünü, Schmitt’in “dünya iç savaşı” [Weltbürgerkrieg] fikri etrafında yeniden düşünmeyi deneyecektir. Mademki klasik anlamda normlar, sınırlar ve devletlerarası hukuka kaynaklık eden unsurlar silikleşmekte ve aşınmaktadır o halde politik felsefe ihlal, olağandışı hal ve sınırlarla ilgili ayrımlarını yeniden düşünmeye girişmelidir. C. Schmitt’in Partizan Teorisi metni bu tarz bir girişim için zengin bir tarihsel perspektif ve teorik bakış açısı sunmaktadır.
Ertan Kardeş Kimdir?
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır. Felsefe lisansını 2005 yılında bir yılı Paris I Üniversitesi’nde olmak üzere Galatasaray Üniversitesi’nde tamamladı. Aynı üniversitede, 2007 yılında felsefe yüksek-lisans derecesini Cornelius Castoriadis üzerine yazdığı “Politik Modernliği ‘Otonomi’ ve ‘Tahayyül’ Kavramlarıyla Anlamak: Cornelius Castoriadis’in Politik Felsefesi Üzerine Bir İnceleme” başlıklı çalışmasıyla aldı. Doktora tezi süresince, Paris I Panthéon-Sorbonne Üniversitesi NoSoPhi Kürsüsü’nde Carl Schmitt üzerine araştırmalar yaptı. 2012 yılında İstanbul Üniversitesi’nde “Carl Schmitt’in Politik Felsefesi üzerine bir İnceleme” adlı tezi ile doktora derecesini aldı. Walter Benjamin, Carl Schmitt ve çağdaş politik felsefe konularında yayımlanmış makaleleri, kitap bölümleri ve kongre tebliğleri bulunmaktadır. Schmitt’le Birlikte Schmitt’e Karşı, Politik Felsefe Açısından Carl Schmitt ve Düşüncesi (2015, İletişim Yayınları) kitabının yazarı ve Dar Kapıdaki Mesih: Walter Benjamin ve Politik Felsefesi (2017, İthaki Yayınları) kitabının yayına hazırlayanı ve yazarlarındandır.