Tarih Vakfı ile Global Dialogue iş birliğinde yürütülen Lozan’dan Günümüze Batı Trakya Azınlık Okulları projesinin kitaplaştırılma aşaması Dr. Sebahattin Abdurrahman’ın katkılarıyla tamamlandı. Kitap lansmanı 18 Haziran Salı günü Tarih Vakfı binasında İsmet Akça ve Sebahattin Abdurrahman’ın katılımıyla düzenlenecek bir basın toplantısının ardından Gülay Kayacan, Nilüfer Erdem, Sebahattin Abdurrahman ve İbrahim Kelağası’nın konuşmacı olacakları bir panelle gerçekleşecek.
18 Haziran 2019, Salı
Basın Toplantısı: 11:00-12:00
Panel: 18:00-20:00
Adres: Sarıdemir Mah. Ragıp Gümüşpala Cad. Değirmen Sk. No: 10 Eminönü, Fatih (Marmara Belediyeler Birliği Binası)
(Basın Bülteninden)
Lozan’dan Günümüze Batı Trakya Azınlık Okulları çalışması yayımlandı!
Tarih Vakfı, Türkiye’de insan haklarına, kültürel haklara saygılı ve duyarlı toplumun güçlenmesi, demokrasi kültürünün gelişmesi için eğitim alanında tarihsel perspektifle araştırma yapmaya devam ediyor. İlkini 2002-2004, ikincisini 2007-2008, üçüncüsünü 2013-2014’de yürüttüğü Ders Kitaplarında İnsan Hakları projelerini, 2009-2010’da yürüttüğü Toplumsal ve Siyasal Çatışmaların Yaşandığı Toplumlarda Toplumsal Uzlaşma Aracı Olarak Eğitimin Rolü ve 2011-2013’de yürüttüğü Geçmişten Günümüze Azınlık Okulları: Sorunlar ve Çözümler adlı araştırma deneyimleri takip etti. Eğitim alanındaki en son araştırması ise 2014- 2018 arasında yürüttüğü Lozan’dan Günümüze Batı Trakya Azınlık Okulları adlı projedir.
Tarih Vakfı’nın eğitim alanında yürüttüğü bu son araştırmayı da kitaplaştırdı ve Lozan’dan Günümüze Batı Trakya Azınlık Okulları adıyla yayımlandı. Yayımlanan kitapta Batı Trakya’daki azınlık liseleri ve ortaokullarıyla son yıllarda daha çok kapatılma tartışmalarıyla gündeme gelen azınlık ilkokullarında verilen eğitimin dünü ve bugünü ele alınıyor. Bu kapsamda 1923’te Lozan Antlaşması’nın imzalanmasıyla azınlık konumlarının uluslararası hukukun korunması altına alınmasından ancak 30 yıl sonra kendi ortaokul ve liselerine kavuşan Batı Trakya Türklerinin, Lozan’dan kaynaklanan kendi okulunu kurma ve yönetme hakkının ne derece gerçekleştiği, Batı Trakya Türklerinden bazı eğitimcilerin Türkiye’deki Harf Devrimi’nden çok kısa bir süre sonra Latin harflerini eğitimde kullanmaya başlamalarıyla birlikte okullarda ortaya çıkan eski ve yeni harf bölünmesinin azınlık eğitimine yansıması, azınlık okullarındaki eğitim faaliyetlerinin Türkiye-Yunanistan ilişkilerinden doğrudan nasıl etkilendiği, 1970’lerden itibaren uygulamaya geçirilen ve uzun dönemde azınlık eğitimini ortadan kaldırmayı hedefleyen tek taraflı şekillendirme siyasetinin azınlık okullarında ortaya çıkardığı durumlar, 2000’lerde görece eşitsizlikleri giderme amacı güden projelerin nasıl uygulandığı konuları detaylı olarak işleniyor.
İlkokul eğitimini Gümülcine’de deneyimleyen sosyal bilimci Dr. Sebahattin Abdurrahman’ın kaleme aldığı bu çalışmada, geçmişten günümüze Batı Trakya azınlık okullarında yaşanılan olumlu ve olumsuz gelişmeler, süreçler sadece bilimsel makaleler, kitaplar ve azınlık gazeteleri taranarak derlenen veri ve bilgilerin analizinden oluşmuyor: Abdurrahman geçmişte azınlık okullarda öğrenci, öğretmen, veli, idareci, eğitim bürokratı ve/veya teknokratı olan kişilerle yaptığı sözlü tarih görüşmelerinden elde ettiği deneyim/tanıklık/anlatıların ışığında konuyu derinlemesine ele alıyor.
Araştırmada geçmişten günümüze uzanan sorunlar ve bunlara ilişkin çözümler şu başlıklar altında inceleniyor:
A. Batı Trakya Türkleri’nin Azınlık Tarihine Kısa Bir Bakış (1923 ile II. Dünya Savaşı Arasında Azınlık Olmak, Savaş Yılları:1940-1950, İyi İlişkiler Dönemi, Kıbrıs ve Ayrımcı Uygulamaların Başlaması, Vakıflar ve Cemaat Heyetleri, Vatandaşlıktan Atılmalar, Derneklerin Kapatılması, Müftü Atamaları ve Seçimleri, Mütekabiliyet)
B. Azınlık Eğitiminde Dönemsel Gelişmeler (İlk Azınlık Okulları ve Öğrenci Sayıları, Savaş Yıllarında Okullar ve Eğitim, Azınlık Eğitiminde Görece İyi Yıllar, Eğitimde Baskı Dönemi ve Mütekabiliyet İlkesinin Öne Çıkması, Azınlık Eğitiminin Tek Taraflı Şekillendirilmesi: SÖPA’nın Kurulması ve Türk Okulların Müslüman Okullar’a dönüşmesi, Parlamenter Demokrasiye Geçiş, Kanun Önünde Eşitlik-Eşit Muamele Dönemi ve Azınlık Eğitiminde Yeni Yaklaşımlar, Yüksek Eğitimde Pozitif Ayrımcılık Uygulaması: Müslüman Çocuklarının Eğitimi Programı)
C. Batı Trakya Azınlık Eğitiminde Okullar ( İlkokullar, Ortaokul ve Liseler/ Celâl Bayar Ortaokul ve Lisesi, İskeçe Azınlık Ortaokul ve Lisesi, Medreseler)
D. Azınlık Okullarının Statüleri ve Yönetimleri (Hukuki Çerçeve, Azınlık Okullarında Merkezi ve Yerel İdarenin Konumu, Maddi Kaynaklar, Müdür ve Müdür Yardımcıları, Encümen Heyetleri, Okulların Kapatılmaları ve Yeni Azınlık Okulları Kurma Girişimleri)
E. Azınlık Okullarında Öğretmenler (İlkokul Mezunu Öğretmenler, Medrese Mezunu Öğretmenler, Türkiye Öğretmen Okulu Mezunu Azınlık Öğretmenleri, Türkiye Kontenjan’ Öğretmenleri, Selanik Özel Pedagoji Akademisi Öğretmenleri, Yeni Dönem Türkiye Mezunu Öğretmenler, Yunanca Ders Öğretmenleri)
F. Azınlık Okullarında Müfredat ve Eğitim Materyalleri (İki Dilli Eğitim Müfredatı’nın Ortaya Çıkışı, Düzenlenmesi ve Yaşanan Değişiklikler, Türkçe ve Yunanca Ders Kitaplarının Temin Edilmesi ve Kullanılması)