1917: İşçi Sınıfı ve Üçlü İktidar
Tarih Vakfı Perşembe Konuşmaları 2017 güz dönemini 1917 Ekim Devrimi’nin yüzüncü sene-i devriyesi nedeniyle Devrim üzerine sohbetlere ayırdık. Dönemin ilk buluşmasında Ali Yalçın Göymen devrim kavramını yeniden düşünmek üzerine konuştu. İkinci buluşmanın konuğu Ertan Erol Meksika Devrimi: “Kahramanlar,” Devlet ve Sınıflar başlıklı bir konuşma gerçekleştirdi.
Üçüncü buluşmanın konuğu Y. Doğan Çetinkaya 1917 Devrimi’nde işçi sınıfının rolü üzerine konuşacak. Her ne kadar bir işçi sınıfı devrimi olarak da anlatılmış olsa 1917 Şubat ve Ekim Devrimlerinde işçi sınıfının oynadığı rol birçok çalışmada bir dekor veya kenar süsü olarak kalır. Oysa ki işçi sınıfının eylemliliği o kadar kendiliğinden, bağımsız ve politiktir ki siyasi süreç üzerinde belirleyici bir rol oynamıştır. Bundan dolayı çokça dile getirilen ve Şubat Devrimi sonrası Petrograd İşçi ve Asker Delegeleri Sovyeti’nin ve Geçici Hükümet’in oluşturduğu ikili iktidar olgusunun yanında bir üçüncü güçten daha bahsetmek aslında bir zorunluluktur. Bu basit bir vurgu farkı değildir. İşçi sınıfının anılan iki odaktan ayrı olarak yarattığı üçüncü iktidar 1917 yılında olan biteni kökten belirlemiştir. Devrimin hikayesi 1917’den bu yana aslında çeşitli şekillerde anlatılmıştır; bu anlatılar günümüze kadar farklı ekoller yaratmışlardır. Ancak ilginç bir şekilde işçi sınıfının temel aktör olarak tarihyazımında öne çıkması ve yerinin vurgulanması, özellikle Batıda, 1970’ler sonrasında hatta Sovyetler Birliği çökmeden bir kaç yıl öncesinde gerçekleşmiştir. Bu literatür işçilerin kendiliğinden eylemliliklerini, hareketlerini, bilinç düzeylerini, taleplerini, inşa ettikleri örgütleri ve kurumları politik şahsiyetlerin ve siyasi yapıların gölgesinden kurtarmıştır. Öyle ki kimin kime bilinç taşıdığı artık bir noktadan itibaren belirsizleşmeye başlarmıştır devrim sürecinde. Kendiliğinden ortaya çıkan sovyetler gibi taban örgütlenmeleri ve özyönetim organları kısa sürede bir salgın gibi imparatorluğu sarmıştır. Sayısız yerel sovyetin yanında, fabrika komiteleri, fabrika konseyleri, asker komiteleri, köylü komünleri, işçi milisleri, kızıl muhafızlar gibi onlarca farklı örgütlenme sıradan insanın iradesinin ortaya çıkmasına vesile olmuştur. Konuşmada tarihyazımında işçi sınıfının yeri ve devrimin politik tarihinde oynadığı rol üzerinde bu bağlamda durulacaktır.
Tarih: 2 Kasım 2017
Saat: 18:30-20:30
Yer:Sarıdemir Mah. Ragıp Gümüşpala Cad. Değirmen Sok. No:10, Eminönü, 34134 Fatih/İstanbul, (Marmara Belediyeler Birliği Binası)
Y. Doğan Çetinkaya Kimdir?
1997’de İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi’nden mezun olmuştur. 2002’de Boğaziçi Üniversitesi ve 2004’de Central EuropeanUniversity Tarih Bölümlerinden yüksek lisans derecesi almış, 2010’da Leiden Üniversitesi’nde doktorasını tamamlamıştır. İ.Ü. SBF’de öğretim üyesidir. İki dönem Eğitim-Sen İstanbul 6 No’lu Üniversiteler Şubesi Yönetim Kuruluğu üyeliği yapmıştır. Halen İstanbul Özgür Üniversite ve Tarih Vakfı yönetim kurulu üyesidir. Toplumsal Tarih dergisi yayın kurulu üyesidir.