Bu hafta Mütareke ve Milli Mücadele döneminin iç siyasetini ele alacağız. Malum, savaşı Ankara’da kurulan BMM yönetmişti. Bu Meclis içinde, Birinci Dünya Savaşı sonundaki yenilgiye karşı direniş konusunda tam bir görüş birliği olmasına rağmen, iç politika konularında derin görüş ayrılıkları ortaya çıkmıştır. Başlangıçta bir bütün olarak hareket eden Meclis, zamanla iktidar, muhalefet ve bağımsızlar olmak üzere üç parçaya ayrılmıştır. Yıllar boyu tarih yazımında iktidar çökmüş Osmanlı kurumları ve kültürünü ortadan kaldırıp; yerine modern, laik, demokratik kurumlarla, rasyonel bir ideoloji ve zihniyet getirme hedefiyle hareket eden ve sonunda bunu başaran laik, devrimci, demokrat radikaller olarak nitelendirilirdi. Muhalifler ise bağımsızlarla aynı sepete doldurulup haklarında özetle şöyle denildi: Modern ve laik bir devletin kurulmasına karşı çıkıp, Osmanlı kurumlarının tamamının muhafazasını amaçlayan muhafazakârlar; Mustafa Kemal’in otoritesine karşı çıkan dinci-gerici şeriat ve hilafet yanlıları
Bu konuşmada bu ilerici iktidar gerici muhalefet ayrışması tezi temelinden sorgulanacak ve ayrışma tamamen farklı bir temele oturtulacak: Kuvvetler birliğinden yana olan iktidar kuvvetler ayrılığından yana olan muhalefet. Böyle olunca, kaçınılmaz olarak kısa süre önceki Enver-Cemal-Talat üçlüsünün kişisel yönetimini ve ileride oluşması muhtemel kişisel yönetimler de Meclis’te tartışılmıştır. Tarih Vakfı’nda bu hafta ilk mecliste iktidarın bütün güçleri hangi mekanizmalarla elinde toplamaya çalıştığı ve ne ölçüde toplamayı başardığı; muhalefetin hangi mekanizmalarla güçleri ayrıştırmaya çalıştığı ve ne ölçüde ayrıştırmayı başarabildiği konuşulacak. Neredeyse tam yüz yıl önceki mecliste yapılan bu tartışmalar günümüz açısından da önemlidir.