Ders Kitaplarını Araştırma ve Düzeltme Rehberi

Ders kitapları en önemli eğitim girdilerinden biridir: Metinler bir ulusal kültüre ilişkin temel fikirleri yansıtır ve çoğu kez kültürel mücadelenin ve anlaşmazlığın alevlenme noktasını oluşturur.

1- Birilerinin zorunlu okul çağındaki belli bir kuşak için kullanılan bütün ders kitaplarını topladığını hayal edelim. Böylece bir toplumun gelecekte bu toplumda birer olgun insan olarak yaşamaya hazırlamak için kendi çocuklarına aktarmak istediği ve resmen kabul gören bilgilerin neredeyse tamamı elimizin altında olur. Peki, bu kitaplarda nelerle karşılaşırız? Ders kitapları inanılmaz miktarda olgu, veri ve başka bilgilerin yanı sıra kurmaca metinler, masallar ve hikayeler de içerir elbette. Bunların dışında ve ötesinde yetişkinlerin doğruluğuna inandığı ve genç kuşağa aşılamak istediği çok sayıda kurala, norma ve davranış kalıbına açık göndermelere de rastlarız. Dolayısıyla ders kitapları sadece bilgi aktarmakla yetinmeyerek, bir toplumun siyasal ve toplumsal normlarını da belleklere kazımaya çalışırlar. Küresel bir tarih anlayışını, toplumun kurallarını ve ayrıca başka insanlarla birlikte yaşamanın normlarım iletirler.

2- Bir toplumun yıllar ya da yüzyıllar içinde oluşturduğu gelenekleri yansıtan ders kitapları, kişide özsaygının gelişmesine katkıda bulunurlar ve söz konusu toplumun sınır çizgilerini belirlerler. Bu durum özellikle tarih ve coğrafya kitaplarında görülür. Tarih ve coğrafya öğretme yoluyla zaman ve mekan açısından bir referans noktaları ağı yaratırız. Nereden geliyoruz? Nerede yaşıyoruz? Orada izinle mi, yoksa hakkımızla mı yaşıyoruz? Tarih ve coğrafya ders kitapları köklerimizi, belirli bir yerde niçin ve nasıl yaşadığımızı, bu yerin nasıl tanımlanıp nitelendirilebileceğini, bir başka deyişle gerçekte kim olduğumuzu açıklamaya çalışır.