Türkiye’de Kadın Özgürlüğü ve Feminizm (1908-1935)

Türk Tarihçi Zafer Toprak Saint Joseph Fransız Lisesi’ni bitirdikten sonra Ankara Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nde lisans eğitimini tamamladı. Londra Üniversitesi’nde alan araştırmaları konusunda yüksek lisansını tamamladıktan sonra yine aynı üniversitede doktora tezini yazdı. Boğaziçi Üniversitesi’nde ekonomi ve toplum tarihi profesörü olarak görev yaptı. 2012 yılında “Darwin’den Dersim’e Cumhuriyet ve Antropoloji” adlı eseriyle sosyal bilimler alanında Sedat Simavi ödülünü aldı. Tarih Vakfı’nın kurucularından olan Toprak vakfın başkan yardımcılığını yapmıştır ve Atatürk İlke ve İnkılap Tarihi Enstitüsü’nün kurucu başkanıdır. ’ın 14 kitabı bulunan Toprak’ın 19.-20. Yüzyıllarda Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye Cumhuriyeti’nin ekonomik, sosyal ve kültürel tarihiyle ilgili 150’den fazla makalesi bulunmaktadır. 600 yılı aşkın süre hayatta kalan Osmanlı İmparatorluğu’yla ilgili nice tartışmalarda bulunuldu, kitaplar yazıldı ve tezler öne sürüldü. Kültürüyle, toplumuyla, ekonomik askeri yapısı, azınlıkları, savaşları ve hükümdarlarıyla nice eserlere konu olmuş bu imparatorluğun son dönemlerinde peki kadınların rolü neydi? Meşrutiyetin ilanı, 1908 Jön Türk Devrimi, Cihan Harbi’yle başlayan yoksullukla özgürlük at başı giderken kadının kimliği, bireyselliği, bedeni nasıl bir anlam kazandı? Geleneksel “aile”nin bir parçası olan kadın ne zaman ve nasıl bir birey oldu, köhne geleneksel aile ilişkilerinden paçalarını çekip çıkararak “özgür kadın” haline geldi? 20. Yüzyılın ilk yarısında toplumun değişiminin ana eksenini oluşturan kadının özgürlük mücadelesine ışık tutan bu kitap 1930’lu yıllarda kadının seçme-seçilme hakkına, 2. Meşrutiyet döneminde devlet, aile ve feminizmden ilk Osmanlı kadın derneklerine, o yıllardaki Arnavutköy Amerikan Kız Koleji’ne bir bakıştan 1935 İstanbul Uluslararası “Feminizm Kongresi’ne” yolculuk yapıyor, çoğumuzun bilmediği Halk Fırkası’ndan bile önce kurulan Kadınlar Halk Fırkası gibi gerçekleri su yüzüne çıkarıyor.