AZERBAYCAN

Touraj Atabaki’nin bu çalışması, II. Dünya Savaşı ve sonrası uluslararası bağlamı içinde
modern İran siyasal tarihi üzerinedir. İran Azerbaycanı’nda özerk bir devletin yükseliş ve
düşüşünün Soğuk Savaş’ın başlangıcı olduğu söylenebilir. Bunun ortaya çıkardığı sorunlar
–milliyetçilik, etnisite ve yurttaşlık- güncel Azeri krizini anlamak için hayati önemdedir.
Kitap, İran’ın Anayasal Devrimi (1905-1906), otokratik Rıza Şah rejimi altındaki köklü
reformlar ve bunların İran Azerbaycanı’nda etnik kimlik üzerine etkileri, Rıza Şah’ın tahttan
indirilişi, Müttefik Güçler’in rolü ve İran’ın işgali gibi 20. yüzyıl İran siyasal tarihinin önemli
gelişmelerinde Azerbaycanlı siyasetçilerin oynadıkları rolü ele alıyor. Çalışmanın
merkezinde Azerbaycan Özerk Hükümeti’nin 1945-1946’da kuruluşu ve düşüşü ile bu
hükümetin başarıları ve örgütlenmesi yer alıyor. Uluslararası tarih arenasında belki bir skeç
olan bu deneyim aynı zamanda 20. yüzyıl siyasal tarihine dair hayati unsurları ön plana
çıkarıyor. Çalışma, Türk, İran ve Azeri kaynaklarına olduğu kadar İngiliz, Fransız, Amerikan
ve Sovyet kaynaklarına ve İran Azerbaycanı Özerk Hükümeti döneminden hayatta kalan
kişilerle yapılan görüşmelere dayanıyor. Kitap, dönemin önde gelen liderlerine dair
biyografik ayrıntılar da içeriyor.

Profesör Touraj Atabaki Leiden Üniversitesi emekli öğretim üyesi ve Amsterdam’daki
Uluslararası Sosyal Tarih Enstitüsü’nün de kıdemli araştırmacısıdır. Orta Doğu ve Orta
Asya’nın toplumsal tarihi üzerine çalışmaktadır.