Türkiye’deki Kırım Tatar ve Nogay Köy Yerleşimleri

Osmanlı Devleti ve Türkiye Cumhuriyeti’ne en çok göç etmiş topluluklardan biri olan Kırım Tatarları ve Nogaylar yüz binlerle ifade edilebilecek sayıları ile Anadolu coğrafyasının dört bir yanına yerleşti. Bu göçün boyutuna ve demografik kültürel önemine rağmen özellikle, Kırım Tatarlarının ve Nogayların Türkiye’deki dağılımları, yaşayışları, koruyabildikleri ölçüde otantik dil ve kültürleri, birbirleriyle ve diğer toplumlarla ilişkileri gibi konular akademik seviyede yeterince işlenmedi. 

Osmanlı Devleti ve Türkiye Cumhuriyeti’nde Kırım Tatar ve Nogay muhacirleri büyük ölçüde köylere iskân edildiler. Öte yandan, şehir ve kasabalara da muhacirler yerleştirildiği gibi, köylere iskân edilenlerin veya onların soyundan gelenlerin pek çoğu da zaman içinde şehirlere taşındı. Ancak köylere yerleştirilen nüfuslar orijinal kültürlerini, yemeklerini ve dillerini korumada şehirdekilere karşın çok daha başarılı idi. Hakan Kırımlı’nın tüm Türkiye coğrafyasına yayılan yüzlerce Kırım Tatar ve Nogay köyünü incelemeye aldığı bu çalışması köylerin tarihçelerini, nüfus yapılarını, kültürel bilinçlerini ve içindeki ailelerin kökenlerini inceliyor. Çalışmanın ilk kısmında, hangi toplulukların Kırım Tatarı veya Nogay olarak adlandırılması gerektiği sorunu ile genel olarak göç ve iskân süreci ele alınıyor. Kitabın ikinci kısmında ise bahsedilen köylerin tarihî, etnografik, kültürel ve sosyal profilleri müstakil olarak sunuluyor