KÜRDLER: Tarihi ve İçtimai Tedkikat

1918’de devletin Kürtlerle ilgili ilk yayını olarak Osmanlı Muhacirin Müdüriyet-i Umumisi (Osmanlı Göçmen İşleri Genel Müdürlüğü) tarafından yayımlanan Kürdler: Tarihi ve İçtimai Tadkikat adlı kitapta yazar Doktor Friç, Almancadan Türkçeye çeviren ise Habil Adem olarak görünüyordu. Daha sonraki incelemeler kitabın çevirmeni olarak görünen Habil Adem’in kitabın yazarı da olduğunu ve gerçek adının Naci İsmail (Pelister) olan Arnavut kökenli bir İttihatçı olduğunu göstermiştir.

Kitap, Kürtlerin kökeni ve tarihinin ötesinde, yazıldığı dönemin düşünce yapısı ve politikalarına dair ipuçları taşımaktadır. Türkçeleştirilmiş ilk baskısı Suavi Aydın ve İsmail Beşikçi’nin değerlendirme yazılarını içermektedir. Kitabın erken Kürt araştırmalarına en büyük katkısı ise dönemin aşiret yapıları ile Osmanlı dönemi Kürt sancaklarındaki hükûmet düzeni arasındaki farkı gözler önüne sermesidir.