Toplumsal Tarih Sayı:313

Toplumsal Tarih’in 313. sayısı çıktı!

Türkiye’de yayımlanmış tarih dergileri içerisinde en uzun süreli yayın hayatına sahip olma ayrıcalığını taşıyanToplumsal Tarih, 26. Yaşına bastığı 2020 yılının ilk ayını,Türkiye’de yılbaşı kutlamalarının tarihi ve Noel Baba kültünün dönüşümü ile Türkiye-Rusya ilişkilerinin tarihi üzerine iki adet dosyayla karşılıyor.

Ocak 2020’nin ilk dosyası; Gökhan Akçura’nın zengin görsel arşiviyle desteklediği makalesinde Cumhuriyet’in ilk yıllarından itibaren yaşanan iktisadi, toplumsal ve siyasal dönüşümlerin yılbaşı kutlamalarını nasıl değiştirdiği tartışması ile açılıyor. Sema Doğan, Likyalı Aziz Nikalaos Kilisesi’nin tarihini ve burada yapılan kazı çalışmalarını aktarıyor. Brigitte Pitarakis ise Aziz Nikalaos kültünün Bizans’taki gelişimini ve o dönemde edindiği farklı boyutları ele alırken, makalesini oldukça ilgi çekici bir görsel arşiv ile zenginleştiriyor. Dosyada yer alan son yazı Fransız yapısalcı Antropolog Claude Lévi-Strauss’un 1952 yılında kaleme aldığı“Noel Baba’nın Çilesi”başlıklı makalesi. Lévi-Strauss’un, Noel Baba kültüne yönelik tüm itirazlara karşı, ritüellerin toplumsal işlevi ve kalıcılığına dair söyledikleri Haldun Bayrı’nın çevirisiyleToplumsal Tarih’in 313. Sayısının sayfalarında yerini alıyor.

Bu sayımızda yer verdiğimiz ikinci dosya ise Türkiye-Rusya ilişkilerinin tarihi üzerine. Onur İşçi ve Samuel Hirst’in makaleleri, 2019 yılının “Türkiye-Rusya Karşılıklı Kültür ve Turizm Yılı” ilan edilmesine binaen Tarih Vakfı Vangelis Kechriotis Perşembe Konuşmaları’nın 2019 Bahar döneminde gerçekleşen “Türkiye Kurulurken Sovyet Rusya” başlıklı program kapsamında yapılan sunumlara dayanıyor. Onur İşçi’nin makalesi, ilk bölümde Montrö Konferansı sonrası Ankara ve Moskova arasındaki stratejik sorunları inceledikten sonra, ikinci bölümde çözüm arayışlarını ve “emperyalizme karşı devam eden ortak mücadeleyi” irdeliyor. Samuel Hirst; Cumhuriyet’in erken dönemlerinden kesitler sunan, 1934 yapımıTürkiye’nin Kalbi Ankarafilmine ilham kaynağı olan fikirleri mercek altına alarak, Sovyetler Birliği’nin Batı’daki Türkiye temsillerine meydan okuma çabalarını inceliyor. Pınar Üre ise, Türkiye-Rusya ilişkilerinin kültürel boyutuna ilişkin bir değerlendirme ile 1917 Bolşevik İhtilali sonrası yaşanan “Beyaz Rus” mülteci akınının Ankara’nın kentsel gelişimine etkisini incelediği orijinal makalesiyle dosyaya katkıda bulunuyor.

Dosya dışı yazılarımızda ise Turhan Kaçar; Fowden’ın Birinci Binyıl önerisini Batı’daki modern tarihyazımında artık müstakil bir alan haline gelen Geç Antik Çağ kavramlaştırmasıyla ilişkilendirerek değerlendiriyor ve Türkçe çeviride ortaya çıkan tarih terminolojisi ile cümle yapılarındaki bazı problemlere işaret ediyor. Burak Çetintaş ise, ilk başvekil olmasının yanı sıra daha başka birçok önemli görevlerde bulunarak Osmanlı siyaset tarihine önemli katkılarda bulunmuş Ahmed Vefik Paşa’nın Aşiyan Mezarlığı’nda bulunan açık türbesinin restorasyon adı altında nasıl tahrip edildiğine dikkat çekiyor.

Murat Cankara,Osmanlı’da Gayrimüslim Basındanbaşlıklı köşesinde bu ay;Dzağig [çiçek]gazetesinin 24 Aralık 1886 tarihli 2. ve 27 Aralık 1886 tarihli 3. Sayılarında iki bölüm halinde ve Ermeni harfleriyle Türkçe yayımlanan“Zor Dayak”başlıklı imzasız yazıyı aktarırken, derginin tarihine ve bakış açılarına dair genel bir çerçeve çiziyor. Emel Seyhan’ın hazırladığıOsmanlı Basınında Yüz Yıl Önce Bu Aysayfalarında ise Ocak 1920’de basında yer almış haber kesitlerinden bir derleme sunuluyor.