Toplumsal Tarih Sayı:306

Toplumsal Tarih’in 306. sayısı çıktı!

Toplumsal Tarih; Haziran 2019’da“Yeni Türkiye’nin Tarih Dizileri” başlıklı özel bir dosyayla, tarihin popülist propaganda kaygılarıyla yeniden yazımı ve anlatımını Türkiye’nin tarih dizileri üzerinden ele alıyor. Dosyada bir araya getirilen makaleler; tarihi bugünün kaygılarıyla eğip bükme, yeniden yaratma ve araçsallaştırmanın, politik ve kültürel hegemonya mücadelesinin bir konusu haline geldiğine işaret ediyor ve popüler diziler çerçevesinde hem bu yeniden yaratımın motiflerini sorguluyor hem de gerçeklikle sunulan arasındaki oldukça geniş makastan çarpıcı kesitler sunuyor.

Haziran 2019 dosyasının ilk makalesini kaleme alan Burak Özçetin; basitleştirmeye ve kutuplaştırmaya dayalı sağ popülist siyasal stratejinin tarihsel tahayyülün üretiminde oynadığı role Diriliş: Ertuğrul örneğiyle işaret ederken, dizinin tarih yorumuna ve bunun güncel politik, kültürel mücadelelere nasıl eklemlendiğine değiniyor. Payitaht Abdülhamid dizisini ele alan Emre Can Dağlıoğlu; muhafazakar sağ tarihçilik geleneğinin sunduğu Abdülhamid imajının dizideki yansımasını, geleneğin etkisinin yanında Payitaht dizisinde sunulan tarihsel anlatının, dünyanın pek çok yerinde yükselişte olan popülist hareketlerin başvurduğu mağduriyet ve korku siyaseti bağlamında düşünülmesi gerektiğini vurgusuyla tartışıyor. Serdar Korucu ise iktidarın son yılların popüler tarih dizilerine yönelik tepkilerini detaylı bir şekilde inceliyor. Dosyanın son iki yazısı, iktidarın desteğinden ziyade hışmına uğrayan Muhteşem Yüzyıl dizisi üzerine. Leslie Peirce’in Hürrem Sultan biyografisini inceleyen İpek Hüner Cora; hem Muhteşem Yüzyıl’ın Hürrem’inin akademik bir çalışmada nasıl yer bulduğunu gösteriyor hem de dizi ile kitap arasında karşılaştırmalar sunuyor. Günhan Börekçi ise Muhteşem Yüzyıl’da altı yıla yakın sürdürdüğü tarih danışmanlığı tecrübesini aktarıyor ve dizilerin tarihi nasıl kurguladıklarına ve kullandıklarına dair gözlemlerini paylaşıyor.

Derginin dosya dışı yazıları arasında Stefo Benlisoy’un makalesi, Protestan misyonerlerin Anadolu’daki Türkdil Ortodoks Hristiyan cemaat üzerindeki misyonerlik faaliyetlerinde ve kilise ibadetlerinde Türkçeyi kullanmasının, ibadetlerini takip edemedikleri bir dil olan Yunanca yerine getiren Türkdil Ortodoks Hristiyan cemaati tarafından nasıl karşılandığı inceliyor. Ekrem Saltık; Servet-i Fünuncuların edebi metinlerinde sıkça işlediği kaçış ve ütopya temasına dair bir somutlaştırma girişimi olarak Yeni Zelanda’ya göç etme planlarını ele alıyor.

Kitabiyat köşesinde Barış Çatal; Y. Doğan Çetinkaya ile Foti Benlisoy’un birlikte kaleme aldığı “Gelecek 1917: Tarih, Devrim, Kültür” adlı eserin kapsamlı bir değerlendirmesini sunuyor. Koç Üniversitesi Akmed ve Toplumsal Tarih iş birliğiyle geçtiğimiz yıl Antalya’daki lise öğrencileri arasında düzenlenen “Liseler Tarih Yazıyor Serbest Makale Yarışması”nda dereceye giren Adem Tolunay Anadolu Lisesi öğrencisi Deren Güzel Tekçe’nin ikincilik ödülü alan makalesi de 306. sayımızın sayfaları arasında yer alıyor.

Murat Cankara, Osmanlı’da Gayrimüslim Basından başlıklı köşesinde bu ay, İstanbul’da Ermeni harfleriyle Türkçe yayımlanan Zohal’in [Satürn] 1 Ocak 1856 tarihli 13. sayısında yer alan “Yeni Sene – 1856” başlıklı yazıyı aktarırken, derginin tarihine ve bakış açılarına dair genel bir çerçeve çiziyor. Emel Seyhan’ın hazırladığı “Osmanlı Basınında Yüz Yıl Önce Bu Ay” sayfalarında ise Haziran 1919’un ağırlıklı olarak savaşla birlikte yurt içindeki gelişmelerinin basına yansımaları ele alınıyor.

İçindekiler – Haziran 2019